انواع فرش دستباف ایلیاتی زیبای ایرانی را بیشتر بشناسید:
یکی از صنایع دستی ارزنده کشور ما فرش‌بافی می باشد، روزانه انواع مختلفی از این فرش ها در کل کشور بافته می شوند که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. فرش ایرانی در دنیا به لوکس بودن، وزن سبک و نقوش زیبا و سنتی شناخته می‌شود. در این مطلب سعی بر این است شما را با انواع فرش ایرانی آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.
در کل فرش‌های دستباف ایرانی به سه دسته تقسیم می شوند: فرش دستباف شهری، فرش دستباف روستایی و فرش دستباف ایلیاتی ، البته دسته بندی های دیگری نیز موجود است که ما به سه دسته اصلی و قدیمی می پردازیم. هر فرش شناسنامه ای دارد که با نام شهر، روستا و ایلی که به آن تعلق دارد معرفی می شود. فرش ایرانی نقوش متنوع و چشم‌نوازی دارد که مشهورترینشان طرح بته جقه، شکارگاه، قابی (خشتی)، هندسی، شاه عباسی، اسلیمی، افشان، واگیره‌ای، محرابی و … می باشد.
فرش دستباف شهری
اگر دنبال کیفیتی ایده ال و طرح هایی جذاب، هنرمندانه، و پیچیده هستید به شما فرش های دستباف شهری را پیشنهاد می کنم. فرش هایی که در شهرهای بزرگ ایران مانند اصفهان، نائین، تبریز، کرمان، و قم بافته می شوند. این فرش ها در جهان به عنوان برترین ها معروف می باشند. البته این نوع اصولا توسط مردان بافته می شود و این حرفه اصلی انها می باشد و از طریق آن کسب درامد می کنند.
فرش دستباف روستایی
اصولا در خانواده های روستایی بافتن فرش برای خانم ها در منزل یک کسب درامد محلی می باشد. فرش های محلی توسط همین خانواده ها بافته می شود. که از اصول طبیعی و ذهنی برای بافت این فرش ها استفاده می کنند، اصولا این فرش ها کمتر پیش می اید که شبیه به یکدیگر باشند چون بافنده از مناظر طبیعی و تجربه زندگی خود در بافت این فرش ها استفاده می کند. اگر بخواهیم چند نمونه از بهترین ها را مثال بزنیم ، می توان به فرش هریز(هریس)، فرش های روستاهای اردبیل، فرش همدان، فرش کرمان، و فرش کاشان اشاره کرد.
فرش دستباف ایلیاتی
کوچ نشینان کشورمان هم نیز در صنعت فرش سهیم هستند و فرش های دستباف ایلیاتی را می بافند. از انجاییکه کوچ نشینان دائما د رسفر هستند از تجربه های سفر خود در بافت این فرش ها ایده می گیرند. فرش های ایل های بزرگ افشار، بختیاری، قشقایی و بلوچ شهرت بین المللی دارند و از مجبوب ترین فرش های دنیا بشمار می روند.
فرش دستباف افشار
افراد ایل افشار در اصل از ترکمن هایی هستند که در ابتدا در ابتدا در ناحیه قفقاز و اطراف دریاچه ارومیه سکونت داشتند و سپس در دفعات متوالی به دستور شاهان صفوی و هم چنین نادر شاه افشار به اطراف کرمان کوچانیده شده اند و در این مناطق زندگی کرده اند.
فرش های افشاری بیشتر یک پوده میباشد که با پشم های مرغوب و در اندازه های ذرع و نیم و سجاده های پهن با رنگ های قرمز خفه، آبی، تیره مایل به سیاه، قهوه ای … که اکثرا منشا گیاهی دارند بافته می شوند. تار و پود فرش های آن تمامی از پشم است.
گره های فرش این منطقه بسته به محل بافت و عادت بافنده از انواع فارسی و ترکی است. فرش های افشاری بیشتر یک پوده هستند.
بنا بر سنت های کلی عشایری، بافندگان این ایل گاهی نیز به بافت گلیم و خورجین و رو اسبی و غیره می پردازند.
فرش دستباف بختیاری
ختیاری های یکی از ایلات کرد نژاد هستند. که بخشی از آنها زنگی چادرنشینی دارند و در منطقه ای که از اصفهان تا جنوب ملایر را در بر می گیرد زندگی می کنند. دست بافتهای ایل بختیاری از نوع ایلاتی و روستایی می باشد. فرش دستباف بختیاری رنگارنگ‌ترین فرش در میان فرش‌های ایرانی است.
فرش بختیاری الگوهای شلوغ و زیبایی دارد و از مجموعه گسترده‌ای از رنگ‌ها از جمله قرمز روشن، قهوه‌ای، سبز، زرد، سفید و عاجی در بافت آن استفاده می‌شود. در طرح فرش بختیاری از مربع‌ها و نقوش مشبک بسیار استفاده می‌شود که درون مربع‌ها با طرح گل و شاخک تزئین می‌شود. فرش بختیاری متراکم و دارای گره‌های محکم است.
فرش دستباف بلوچ
عشایر بلوچ از اصیل ترین و شاخص ترین عشایر ایران و شاید از آخرین بازماندگان ایلات و عشایر کوچ رو و دامدار هستند که هنوز زندگی و آداب و رسوم آن ها رنگی از زندگی دیرین عشایر دارد . ایل بلوچ قبایلی ایرانی هستند که در مرز ایران و افغانستان سکونت دارند. فرش دستباف ایلیاتی بلوچ خصوصیات فرش افغان و فرش ترکمن را توامان دارد. نقوش درخت زندگی و پای شتر از طرح‌های پرکاربرد در فرش بلوچ هستند.قالیچه های بلوچ نظیر قالیچه های بیشتر عشایر کوچ رو روی دار های افقی ( زمینی ) بافته می شود این قالیچه ها عموما فارسی باف و یک پود هستند.
در گذشته تار و پود آن از پشم سیاه رنگ بوده ولی امروزه به جای تار و پود از نخ پنبه نیز استفاده می شود .طراحی هندسی اصیل و استفاده از رنگهای تیره و غلیظ مانند قرمز، آبی تیره، قهوه‌ای شکلاتی و مشکی از خصوصیات فرش دستباف ایلیاتی بلوچ است و لکه‌های کوچکی به رنگهای روشن و درخشانِ سفید، عاجی و نارنجی به فرش تنوع می‌بخشند.فرش‌های بلوچ معمولا کوچک هستند و قطع کشیده و راهرویی دارند و برای استفاده به عنوان سجاده محبوب بوده و هستند.
فرش دستباف قشقایی
ایل بزرگ قشقایی در استان فارس در جنوب‌غربی کشور سکونت دارند و در مسیر کوچ خود از خلیج فارس تا رشته‌کوه‌های زاگرس را طی می‌کنند. فرش قشقایی غنی از رنگهای پررنگ و زیبا مانند قرمز، شرابی و قهوه‌ای است. در استان فارس بخش عمده ای از تولید گلیم توسط زنان و دختران عشایر ساکن و کوچ رو قشقایی انجام می شود. برای بافت گلیم معمولاً از نقشه استفاده نمی کنند.
نقشه ها ذهنی می باشند و معمولاً از طرح هایی استفاده می شود که از نسل های گذشته به حال انتقال یافته و با اعمال تغییرات جزیی در همان چهارچوب آداب و رسوم موجود در منطقه است. البته در سالهای اخیر بافندگان عشایری به بافتن فرش برای فروش و به سلیقه مصرف کنندگان روی آورده اند. لیکن غالباً همان ذهنی بافی و رنگهای مرسوم پیشینیان خود را ادامه می دهند.
نقوش فرش دستباف ایلیاتی قشقایی برگرفته از زندگی کوچ‌نشینی و مناظر دل‌انگیز طبیعی و حیات‌وحش است. شما می‌توانید نقوش انتزاعی زیبای چهارپایان، پرندگان و درختان را در فرش قشقایی ببینید. بسیاری از فرش‌های قشقایی تماما پشمی هستند که جمع کردن و جابجایی آنها را در مسیر کوچ راحت‌تر می‌کند. البته در بافت بعضی از فرش‌های دستباف قشقایی از کتان نیز استفاده شده است.
فرش گبه دستباف
طرح های گلیم و گبه تنوع طرح زیادی دارند. گبه ساده ، گبه مدرن و گبه سنتی از مدل های پرطرفدار گبه هستند. با هر سلیقه ای می توانید طرح گبه مناسب خودتان را پیدا کنید. با خرید فرش گبه ماشینی از هنر طراحی اصیل ایرانی لذت ببرید. فرش گبه از فرش‌های دستباف محبوب ایرانی است که در ایران و جهان طرفداران بسیاری دارد. فرش گبه را قبایل جنوب غربی کشور می‌بافند و طرح آن به فرش لری بافت شباهت دارد. از فرش گبه در گذشته برای فضای خواب استفاده می‌شده است؛ به همین دلیل فرش گبه ضخیم، نرم و راحت است. از نظر طرح، فرش گبه ساده‌ترین نقوش را در میان فرش‌های ایرانی دارد؛ هرچند بعضا از نقوش گیاهی و حیوانی در مرکز و گوشه‌های فرش گبه استفاده می‌شود.
خرید گبه ماشینی را به تمام کسانی که دوست دارند هنر سنتی ایرانی را در قالب فرش گبه ماشینی مدرن داشته باشند توصیه میکنیم. تصاویر طرح های گبه و گلیم جدید را ببینید و از خرید اینترنتی گبه ماشینی لذت ببرید.
فرش دستبافت کردی قوچان
فرش کردی قوچان از فرش‌های دستباف ایلیاتی شمال شرق کشورمان است که دارای نقوش هندسی زیبایی است و رنگهای قرمز تیره، نیلی، عاجی و سبز در بافت آن به کار رفته‌اند. نقشه‌ها و طرح‌های کردی بیشتر ذهنی می باشند واغلب به نام محل‌هائی که این فرش‌ها آنجا بافته می شوند، نام گذاری می گردند. گاهی اوقات نام افراد صاحب نفوذ محلی را به آنها اعطا می کنند، البته به علت عدم استفاده از نقشه بعضاً اشتباهات تصویری در بافته‌های آنان مشاهده می شود و بافته‌های آنان کاملاً متقارن درنمی‌آید. رنگهای به کار رفته در فرش کردی قوچان چنان پررنگ و چشمگیر هستند که نقوش و الگوهای ساده این فرش را برامده می کند. فرش‌های کردی قوچان تماما از پشم بافته می‌شوند.
فرش دستباف ترکمن
فرش ترکمن از فرش‌های شناخته‌شده و پرطرفدار ایرانی در سطح جهان می باشد. فرش دستباف ایلیاتی ترکمن به الگوهای هندسی خاص خودم معروف می باشد. البته استفاده از رنگهای قرمز و قهوه‌ای پررنگ و نقش گل هشت ضلعی به خوبی قابل تشخیص است. یکی از شاخصه های بسیار مهم در هر فرش توجه به تنوع رنگی آن است. در گذشته برای رنگرزی نخ فرش ترکمنی فقط رنگ های گیاهی و سنتی به کار می رفت. استفاده از گیاهانی مانند پوست انار ، پوست گردو ، برگ مو ، اسپرک و روناس برای رنگرزی خامه فرش رواج بیشتری داشت؛ اما در حال حاضر رنگ های شیمیایی نیز در برخی موارد استفاده می شود. بافندگان فرش ترکمن سلیقه هنری خود را در استفاده از رنگ‌ها و استایل‌های هنری به کار می‌گیرند تا هر فرش ترکمن با وجود شباهت در نقوش هندسی، منحصربه‌فرد باشد. و همین منحصر به فرد بودن باعث علاقه اروپاییان به این نوع فرش می باشد.
جمع‌بندی پایانی
تمامی مناطق مختلف ایران به بافت فرش دستباف مشغول هستند و هرکدام از این فرش ها ویژگی های خاص خود را دارد. فرش دستباف ایلیایی مملو از نقوش طبیعی و رنگهای پررنگ و سرزنده است که حس اصالت و سادگی زندگی کوچ‌نشینی را به فضای خانه شما ارمغان می آورد. فرش‌های ایلیاتی دراندازه های کوچک بافته می‌شوند و به خوبی در فضاهای مختلف خانه قابل استفاده هستند. فرش‌های ایلیاتی هر کدام از ایلات پرافتخار کشورمان دارای طرح و رنگ‌بندی خاص خود هستند.
مطالب مرتبط:
