همانطور که می دانید یکی از ابتدایی ترین مواد اولیه یک تابلو فرش، نخ آن می باشد. در این مقاله می خواهیم شما را با نخ مناسب بافندگی و جنس نخ در تابلو فرش آشنا کنیم.
نخ های بافندگی در تابلو فرش
تابلو فرش ها از نخ های متفاوتی ساخته شده اند که هر کدام از آنها ویژگی منحصر به فرد خود را دارد. پایه و ساختار تابلو فرش، از نخ تار، نخ پود و نخ خاب تشکیل شده است. این نخ ها اسکلت یک تابلو فرش را تشکیل می‌دهند. در زیر به توضیح هر کدام می پردازیم.
نخ تار
در تابلو فرش، نخ های عمودی وجود دارند که گره ها، به دور این نخ ها پیچیده می شوند، به این نخ های عمودی، نخ تار می گویند. نخ تار تابلو فرش دستباف به نخ چله نیز معروف است. این نخ، باعث بالا رفتن استحکام و مقاومت تابلو فرش در جهت طول آن می شود. بنابراین مهمترین نقش نخ تار، ایجاد دوام و زیبایی تابلو فرش می باشد. جنس این نخ می‌تواند از الیافی مانند: پنبه، پلی استر یا مخلوطی از این دو باشد.
در تابلو فرش های اکریلیک، معمولاً نخ پلی استر یا مخلوط پنبه و پلی استر کار رفته است اما تابلو فرش هایی با جنس پلی پروپیلن، نخ تار از جنس bcf است. نخ تار در تابلو فرش دستباف معمولا از جنس پشم یا ابریشم میباشد.
نخ پود
یکی دیگر از نخ های بافندگی در تابلو فرش، نخ پود می باشد. این نخ همان نخی است که به صورت افقی از بین نخ های تار عبور کرده است و باعث می شود که نخ خاب به نخ تار بپیوندد. نخ های افقی با نگهداری نخ خاب، باعث استحکام تابلو فرش در جهت عرض می‌شوند. جنس نخ پود معمولاً پنبه، جوت و پلی استر می باشد. تراکم تابلو فرش را نخ پود مشخص می کند و هر چه نخ پود تابلو فرش بیشتر باشد، تابلوفرش محکم تر و تراکم بیشتری دارد.
نخ خاب
نخ سطحی تابلو فرش را نخ خاب می گویند. این نخ ها همان نخ های رنگی تابلو فرش هستند که روی تار و پود فرش قرار گرفته‌اند و به وجود آورنده طرح و حجم فرش می باشند. بنابراین زمانی که ما درباره جنس نخ در تابلوفرش صحبت می‌کنیم، در واقع منظورمان، جنس نخ خاب تابلوفرش میباشد. نخ خاب یکی از مهمترین عوامل در تعیین کیفیت و عمر تابلو فرش است.
یکی از مهم ترین ویژگی که باید نخ خاب تابلو فرش داشته باشد، ثابت بودن رنگ آن در برابر نور خورشید می باشد. جنس این نخ در تابلو فرش های دستباف، از کرک، ابریشم و یا پشم میباشد. و جنس نخ خاب در تابلو فرش ماشینی می‌تواند اکریلیک، پلی استر و پلی پروپیلن باشد.
جنس نخ مناسب در تابلو فرش
برای بافت تابلو فرش، نخ های بافندگی زیادی در بازار یافت می شوند. وجود جنس های مختلفی از نخ، آنها را به انواع نخ بافتنی فرش، تبدیل کرده است. به طور کلی، این نخ ها به دو دسته نخ های ترکیبی و نخ های غیر ترکیبی تقسیم بندی می شوند. در ادامه در مورد هر کدام از آنها توضیح می دهیم.
نخ های غیر ترکیبی
همانطور که از نام آن نیز پیدا است، این نخ ها همگی یک دست بوده و از یک جنس و از یک نوع نخ تشکیل شده اند. جنس نخ های غیر ترکیبی می‌تواند پنبه،ابریشم، پشم، کرک و اکریلیک باشند.
نخ پنبه
یشترین نخ مورد استفاده در قالی بافی نخ پنبه ای می باشد. از مهم ترین ویژگی که این نخ دارد، این است که آفت بید نسبت به این جنس از نخ، علاقه ای نشان نمی دهد. بنابراین تابلو فرش های از جنس نخ پنبه‌ای کمتر در معرض بید زدگی قرار می گیرند. اگر هم، این اتفاق بیفتد باعث سوراخ شدن تابلوفرش نمیشود. یکی دیگر از ویژگی آن این است که، اگر جنس نخ در تابلو فرش از پنبه باشد، شکل اولیه آن، به دلیل غیر ارتجاعی بودن آن به خوبی حفظ می شود. یکی از بزرگترین کشورهای تولید کننده پنبه بعد از ایالت متحده، چین می باشد.
نخ مناسب ابریشم
نخ های ابریشمی که از پیله کرم ابریشم به دست می‌آیند، به دو نوع طبیعی و مصنوعی تولید می‌شوند. نخ تابلو فرش دستباف که از جنس ابریشم باشد معمولاً طبیعی است و بافت آن بسیار دشوار می باشد و زحمت و انرژی زیادی را در بافت تابلو فرش با نخ ابریشم باید صرف شود. بنابراین علاوه بر زیبایی تابلو فرش های ابریشمی، سختی کار با آن نیز، در گران بودن قیمت آن تاثیر دارد. امروزه معمولاً فقط برای برجسته نشان دادن طرح ها و نقشه ها از نخ ابریشم استفاده می کنند.
این مطلب را نیز از دست ندهید: شیرآلات مدرن در ساختمان و دکوراسیون داخلی چه تاثیری دارد؟
نخ پشم
یکی از رایج ترین جنس نخ در تابلو فرش، نخ پشمی می باشد. همانطور که از نامش هم پیداست، از پشم گوسفند به دست می آید. در کیفیت نخ های پشمی عواملی مانند نژاد گوسفند، زمان چیدن پشم و حتی نحوه ریسیدن نخ، تاثیر زیادی دارد. استفاده از پشم گوسفندان ایرانی که دارای ضخامت زیادی هستند، سبب استحکام و دوام بیشتر تابلوفرش میشود.
نخ کرک
این نخ حاصل پشم های نرمی است که روی بدن گوسفند، بز و شتر قرار دارد و با شانه کردن بدن این حیوانات بین دندانه های شانه گیر میکند. کرک بین نخ های بافندگی نسبتاً گران می باشد و تابلو فرش های بافته شده با نخ کرک، بسیار ظریف می باشند.
نخ مناسب اکریلیک
نخ اکریلیک بین انواع نخ مناسب بافتنی فرش، بسیار ارزان می باشد. این نخ ها الیاف بسیار سبک و نرمی هستند که شباهت زیادی به پشم دارند ولی اگر این نخ، روی پایه اصلی دستگاه ریسیده شود، شبیه پنبه می شود. این نخ ها ممکن است به صورت طبیعی و رنگ نشده و یا به صورت رنگی تولید شوند. خاصیت رنگ پذیری در نخ اکریلیک، بالا می باشد. اگر جنس نخ در تابلو فرش، اکریلیک باشد، آن تابلو فرش ضد حساسیت است.
نخ مناسب ترکیبی
نخ های ترکیبی از مخلوط دو یا چند جنس الیاف تولید می شوند و این مخلوط شدن، باعث به وجود آمدن نخ با یک ویژگی جدید و ساختار جدید میشود. نخ های ترکیبی قبل از ریسیدن تولید می شوند. تولید نخ های ترکیبی باعث استحکام و دوام بالای نخ و همچنین کاهش هزینه تولید نخ های گران قیمت می شود. یکی از نخ های ترکیبی، نخ ترکیبی پنبه-پلی استر می باشد که در زیر به تعریف آن می پردازیم.
نخ ترکیبی پنبه-پلی استر
جنس این نخ ها از ترکیب پنبه و پلی استر با نسبت ۶۵ درصد پنبه، و ۳۵ درصد پلی استر و یا نسبت برابر، تولید می شوند. به خاطر وجود الیاف پلی استر در این نخ، این نخ ها آب نمی روند و تغییر شکل نمی دهند. بهتر است بدانید استفاده از این نخ ها بیشتر در صنعت نساجی می باشد و در بافت فرش یا تابلو فرش کاربردی ندارند.
