آشپزخانه از قدیم در خانههای ایرانی نقش مهم و ویژه ای داشته، چرا که بانوان ایرانی به طور معمول زمان زیادی را در مطبخ خانه صرف میکنند. بنابراین در سبک معماری سنتی ایرانی به مطبخ یا آشپزخانه اهمیت ویژهای می شده و همواره مکان وسیعی را در خانه به آن اختصاص میدادند. شاید همین نیاز مطبخ ایرانی به فضایی بزرگ و وسیع بود که باعث می شد آشپزخانهها در خانههای سنتی ایرانی معمولا در مکانی کاملا جدا از ساختمان اصلی تعبیه شوند. دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی نیز کاملا متفاوت از فضای طراحی امروزی بوده است.
تفاوت آشپزخانههای ایرانی و مدرن
همانطور که گفته شد، در معماری سنتی ایرانی مطبخ یا همان آشپزخانه در بخشی از حیاط یا زیرزمین تعبیه میشده است. نکته دیگر خالی بودن هر گونه رنگ در دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی است. برخلاف سبک معماری و طراحی سنتی ایرانی که در آن رنگها و بازی با آنها نقش ویژه ای دارند. آشپزخانهها معمولا محلهایی تاریک، کمنور، دودزده و خالی از بازی رنگ ها محسوب میشدند. این آن بخش منفی دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی است که امروزه با وجود پیوستگی آشپزخانهها به فضای اصلی خانه باید از آن دوری کرد و بهتر آن است که بیشتر از آن نمادهای رنگی و پر انرژی طراحی سنتی ایرانی که ذکر شد استفاده شود.
تفاوت دیگر اصلی بین آشپزخانههای قدیمی و مدرن در ایران، فضای آنها است. برخلاف قدیم که آشپزخانهها معمولا فضایی بزرگ و وسیع داشتند امروزه در خانههای آپارتمانی کوچک عموما با یک آشپزخانه نقلی مواجه هستیم. بنابراین هنگام به کار گرفتن دکوراسیون آشپزخانه سنتی باید فضای در اختیارمان را نیز در نظر بگیریم.
آشپزخانه در طراحی مدرن بخشی پیوسته با سالن پذیرایی و نشیمن است. این پیوستگی ابتدا با کوتاه کردن دیوار آشپزخانه و به وجود آمدن آشپزخانههای به اصطلاح اپن آغاز شد و در ادامه با حذف بخشهای مختلف همین دیوار کوتاه شده، تقریبا به پیوستگی کامل با فضای نشیمن و پذیرایی رسید. اما با وجود گذر زمان و جریان یافتن مدرنیته در زندگی ایرانیان، آشپزخانه همچنان برای بانوان ایرانی جایگاه ویژه ای دارد و در طراحی و چیدمان آن دقت و تمرکز فراوانی به خرج میدهند. با توجه به این که استفاده از دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی در بین سبکهای طراحی آشپزخانه و منزل، علاقمندان بسیاری دارد که به دنبال جزئیات بیشتری از اجرای این سبک هستند.
هماهنگی فضای خانه و آشپزخانه
نکته مهم دیگر که پیش از به کار گرفتن سبک دکوراسیون سنتی در آشپزخانه باید در نظر گرفت، همان پیوستگی و یکی بودن آشپزخانه با فضای کلی خانه است. در واقع باید در نظر گرفت آشپزخانه فضایی مجزا از باقی آپارتمان نیست و همین پیوستگی نیاز به هماهنگی سبک طراحی را هم میطلبد.
استفاده از کاشی و سرامیکهای سنتی
یکی از اصلیترین المان های طراحی سنتی ایرانی، کاشیهایی با طرحهای اسلیمی یا رنگهای فیروزهای هستند. خوشبختانه این روزها تنوع این کاشی و سرامیکها بسیار زیاد است. شما میتوانید با استفاده از آنها در فضاهای بین کابینتی و خالی آشپزخانه رنگ و بوی ناب سنتی ایرانی را به آشپزخانه خود بیاورید
این مطلب را نیز از دست ندهید: مرتب کردن آشپزخانه شلوغ و پلوغ با چند ترفند ساده
فرش ایرانی در دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی
یکی دیگر از اصلیترین موارد دکوراسیون سنتی فرش یا گلیم ایرانی با طرحها و نقوش اسلیمی یا عشایری است. میتوان برای پوشش کف آشپزخانه و به کار بردن دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی از این نمادها کمک گرفت . تا به آشپزخانه آپارتمانی و نقلی خود حال و هوای سنتی بدهید. خوشبختانه این روزها گلیمهای با طرح گبه نیز بسیار رایج هستند. که از نظر هزینه نیزمقرون به صرفهتر از فرش محسوب میشوند.
کابینتهای منبت یا معرق شده
در دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی، کابینت به شکل امروزی و مدرن دیده نمیشد. و بیشتر از طبقات و قفسههای دیواری برای جای دادن وسایل استفاده میشد. این امر امروزه به دلیل کوچک بودن فضا و در عین حال تعدد وسایل آشپزخانه امکانپذیر نمی باشد. طبعا در یک مطبخ ایرانی در گذشته خبری از توستر و مایکروفر و ساندویچ میکر نبود. یک هاون مسی یا برنجی نقش غذاساز و آسیاب برقی و چرخ گوشت و امثالش را بازی میکرد.
اما راهکار این تفاوت، شکل و نقش سنتی دادن به کابینتهای آشپزخانه است.
پنجرههای ارسی در دکوراسیون آشپزخانه سنتی
در طراحی دکوراسیون سنتی استفاده از شیشههای رنگی جایگاه مهمی را به خود اختصاص میداد. پنجره ارسی اصلیترین خصیصههای دیزاین سنتی ایرانی است. میتوانید از این سبک پنجره و شیشههای رنگی در پنجرههای آشپزخانه یا بخشهایی از کابینتها استفاده کنید. و به دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی بیش از پیش نزدیکتر شوید.
سامان گلریز و بهونه
یک نمونه جالب از آشپزخانههای سنتی امروزی و دیزاین آشپزخانه به سبک سنتی ایرانی را میتوان در برنامه آشپزی بهونه با اجرای سامان گلریز دید. سامان گلریز که مدعی است آشپزخانه منزلش را نیز با همین سبک طراحی کرده است. فضا و انرژی حاصل از این سبک را برای کار آشپزی بسیار مفید میداند.